Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2014

Φιλοσοφικός λόγος -Ερωτήσεις Εισαγωγής


                                                                 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ

Ι. Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ, Κεφ. Δ2, Δ3 [ σελ. 34-39 σχολικού βιβλίου]

1.  Με ποιον τρόπο ελέγχει ο Σωκράτης τον χρησμό που του δόθηκε από το μαντείο, σύμφωνα με το απόσπασμα από την πλατωνική Απολογία; (σελ. 34)

2.Ποια συναισθήματα ενέπνευσε ο Σωκράτης στους συγχρόνους του, αν κρίνουμε από τη στάση αμφισβήτησης που τήρησε έναντι του Απολλώνιου χρησμού;  (σελ. 34-35) Σελίδα 34: Εγ ταν κουσα τον χρησμ, κανα αυτς τις σκψεις: τι λει ραγε ο θες και τι εννοε; εγ ξρω τι σοφς δεν εμαι, οτε πολ οτε λγο, [...] ο θες όμως δεν εναι δυνατν να ψεδεται. Πολ καιρ αποροσα, κι στερα αποφσισα να το ψξω το πργμα αυτ ως εξς: πλησασα κποιον απ αυτος που θεωρονται σοφο, πιστεοντας πως τσι θα ελγξω το μαντεο και θα απαντσω στον χρησμ πως αυτς εναι σοφτερος απ εμνα, εν εσ επες εμνα για πιο σοφ. Εν λοιπν τον εξταζα με τις ερωτσεις μου αυτν (δεν θα πω το όνομά του, πντως ταν νας απ τους πολιτικος), μου φνηκε ξαφνα, ω νδρες Αθηναοι, απ τη συζτησή μας, πως ο νθρωπος αυτς φαινταν σοφς στον κσμο, και κυρως στον διο τον εαυτ του, αλλ σοφς δεν ταν. Κι στερα, προσπθησα να του δεξω τι, παρ᾿ λο που νμιζε τον εαυτ του σοφ, σοφς δεν ταν. Κι απ αυτ, φυσικ, και τοτος με μσησε και πολλο λλοι απ᾿ σους ταν ττε μπροστ. Κι εγ, καθς φευγα, λεγα μσα μου: ''απ αυτν τον νθρωπο, εμαι ββαια σοφτερος. Γιατ κανες απ τους δυο μας δεν ξρει τποτα καλ και σωστ, αυτς μως νομζει πως ξρει κτι χωρς να ξρει τποτα, εν εγ δεν γνωρζω τποτα, αλλ τουλχιστον δεν νομζω πως ξρω κτι''. [...] πειτα πγα σε κποιον λλο απ αυτος που θεωρονται σοφο, φυγα μως με την δια εντπωση και απκτησα το μσος και αυτο και λλων πολλν.
Απάντηση

Σελίδα 34-35: Το απόσπασμα απ
την πλατωνικ πολογαΣωκράτης δέχεται ότι αμφισβήτησε αρχικά την ορθότητα του θεϊκού χρησμού, που τον θεωρούσε σοφότερο από τους άλλους ανθρώπους, δέχθηκε όμως την αλήθεια του, αφού έλεγξε τους θεωρούμενους σοφούς και εισέπραξε τα εχθρικά τους συναισθήματα) μας επιτρπει να κατανοσουμε και τα αντιφατικ αισθματα που ενπνευσε ο Σωκρτης στους συγχρνους του (με αποτλεσμα τη θανατικ καταδκη του) και τη φιλοσοφικ στση του. Βεβαως νας νθρωπος που βζει σκοπ της ζως του να αποδεξει την γνοια σων σπουδαων περνιονται για σοφο θα κινσει το μσος των θιγμενων και των οπαδν τους. νας ττοιος νθρωπος εναι απειλ. Αλλ τι να πει κανες γι' αυτν που η ειρωνεα του χει στχο ακμα και τον χρησμ του Απλλωνα, γι' αυτν που, ισχυριζμενος πως δεν αξζει τον ττλο του σοφτατου, αμφισβητε τη θεϊκ εκτμηση και προσπαθε να την ''ελγξει''; Δεν εναι αυτς ο νθρωπος θεος, πως ισχυρστηκαν οι κατγοροί του;
               3.  Πώς χρησιμοποίησε ο Σωκράτης την ειρωνεία και σε τι διαφέρει η αμφισβήτηση του   Σωκράτη από αυτή
Απάντηση                     των  σοφιστών; σελ. 35)

Σελίδα 35: Ο Σωκρ
της δεν ταν θεος, ταν μως ερωνας και κανε την ειρωνεία πλο της σκψης, πλο της αναζτησης και της φιλοσοφικς ρευνας. σως στην αμφισβτηση να μοιαζε πργματι με τους σοφιστς. Κι αυτο αρνονταν να δεχτον ως δεδομνες τις παραδεδεγμνες αλθειες. Αλλ η αμφισβτησ τους κατληγε στην ρνηση: αφο δεν μπορε κανες να ανακαλψει την αλθεια, αλθεια δεν υπρχει, κι αν υπρχει, καμι σημασα δεν χει, διτι δεν μας επηρεζει. Απναντι στην αμφισβτηση αυτ, που γργορα καταλγει τραγικ αλλ και τερατδης, ο Σωκρτης αντιπαραθτει μια θετικ αμφισβτηση: αμφισβητντας τις παραδοσιακς ιδέες και τις παραδοσιακς αρχς, αναζητ τη βαθτερη αλθεια των πραγμτων. Πολ περισστερο, αναζητ την πρτη αλθεια, την αναλλοωτη, που δεν επηρεζεται απ τις συνθκες, που δεν εξαρτται απ τον νθρωπο.
                4.  Τι γνωρίζετε για τη διαλεκτική μέθοδο του Σωκράτη; (σελ. 35)

5.  Τι γνωρίζετε για τη μαιευτική μέθοδο του Σωκράτη; (σελ. 35-36)

6. Ποιες καινοτομίες εισήγαγε ο Σωκράτης στη φιλοσοφία: με ποια θέματα ασχολήθηκε και ποια νέα προβληματική έφερε στη φιλοσοφική σκέψη; Απάντηση

Σελίδα 37: Γιατ
μηνθηκε ο Σωκρτης; Προφανς χι γιατ οι κατγοροι πστευαν πραγματικ πως ο Σωκρτης δεν πστευε στους θεος οτε γιατ τους ενοχλοσε ντως το περφημο δαιμνιο, η θετητα που, πως λεγε ο Σωκρτης, κατοικοσε μσα του και τον συμβολευε. Η αρχαα ελληνικ θρησκεα δεν εχε οτε ιερ βιβλο οτε δγμα (ρα οτε και αιρσεις) οτε ιερατεο με ειδικ αποστολ τη μεσολβηση μεταξ θεν και ανθρπων. Ιερες και ιρειες εκλγονταν κατ καννα για συγκεκριμνη περοδο κποιοι πολτες, με τον διο ακριβς τρπο που εκλγονταν και στα λλα αξιματα της πλεως (με εξαρεση λγες συγκεκριμνες λατρεες, πως τα Ελευσνια μυστρια, που παραδοσιακ ασκοσαν ιερατικ καθκοντα συγκεκριμνες οικογνειες). ταν συνεπς σχεδν αδνατον να κατηγορηθε κποιος για αθεΐα, εφσον μλιστα συμμετεχε στις μεγλες κοινς θρησκευτικς τελετς και δεν τις αμφισβητοσε. Η συνηθισμνη κατηγορα που επρριπταν σε κποιους διανοομενους ταν η ασβεια, δηλαδ ακριβς μη συμμετοχ , χειρτερα, η υπονμευση της αξας των τελετν αυτν. Δκες για ττοιες κατηγορες εχαν υποστε, μλλον, ο Αναξαγρας και ο Πρωταγρας, αλλ και ο Αισχλος, ο τραγικς ποιητς. πως και σε αυτς τις περιπτσεις, τσι και στην περπτωση του Σωκρτη η θρησκεα αποτλεσε το πρσχημα, πίσω απ το οποο κρβονταν οι πολιτικο λγοι της δωξης.

(σελ. 36) Να εξηγήσετε την άποψη του Αριστοτέλη ότι με τον Σωκράτη οι φιλοσοφούντες παύουν να ασχολούνται με τη φύση και κλίνουν προς την πολιτική και την ηθική φιλοσοφία.

7.  Ποια ήταν η μέθοδος που χρησιμοποίησε ο Σωκράτης, προκειμένου να αναζητήσει την   απόλυτη ουσία των ηθικών εννοιών; Τι γνωρίζετε για την επαγωγική μέθοδο του Σωκράτη;  (σελ. 36-37) - Πώς κατέληγε ο Σωκράτης σε καθολικούς ορισμούς των εννοιών;

8. Τι περιελάμβανε το κατηγορητήριο εναντίον του Σωκράτη; (σελ.37)

9. Ποιοι οι μηνυτές του Σωκράτη και τι γνωρίζετε γι' αυτούς; (σελ. 37)

10. Γιατί η κατηγορία περί αθεΐας κατά του Σωκράτη δεν ευσταθούσε και ποιοι ήταν οι πραγματικοί λόγοι της δίωξής του; (σελ. 37)

11. Τι ήταν το δαιμόνιο του Σωκράτη; (σελ.38)

12. Ποια σχέση είχε η κατηγορία σε βάρος του Σωκράτη για διαφθορά των νέων με την πραγματική αιτία της δίωξης του; (σελ. 38) - Πού στήριξαν οι μηνυτς  του Σωκράτη την κατηγορία για «διαφθορά» των νέων; - Ποιοι ήταν οι πολιτικοί λόγοι της δίωξης του Σωκράτη;

13. Ποια ήταν η απόφαση του δικαστηρίου για τον Σωκράτη (σελ. 38) - Ποια στάση τήρησε ο Σωκράτης απέναντι στο δικαστήριο και την καταδικαστική του απόφαση;

14. Γιατί ο Σωκράτης μετά την καταδίκη του έμεινε περίπου έναν μήνα στο κρατητήριο και πώς κύλησαν οι μέρες αυτές;  (σελ. 39)

II.  Ο ΠΛΑΤΩΝ, κεφ. Ε1: Ο βίος του, σελ. 40 - 42 σχολικού βιβλίου

15.   Τι γνωρίζετε για την καταγωγή του Πλάτωνα και ποια είναι η σημαντικότερη πηγή πληροφοριών για τη ζωή του; (σελ 40)

16.   Τι γνωρίζετε για την παιδεία που έλαβε ο Πλάτωνας και την πρώτη του επαφή με το έργο της συγγραφής; (σελ 40)

17.   Ποιες ήταν οι εμπειρίες του Πλάτωνα από την ενασχόλησή του με την πολιτική ζωή της Αθήνας; (σελ. 40) - Γιατί δεν συμμετείχε ο Πλάτων στα κοινά της Αθήνας;

18.   Πού κατέφυγε ο Πλάτωνας μετά τον θάνατο του Σωκράτη και πώς συνδέεται το όνομά του με τον Κορινθιακό πόλεμο κατά τη διετία 395-394 π.Χ.;  (σελ. 40)

19.   Τι γνωρίζετε για το πρώτο ταξίδι του Πλάτωνα (398-390 π.Χ.) στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία; (σελ. 40-41)

20.   Τι γνωρίζετε για το δεύτερο και τρίτο ταξίδι του Πλάτωνα στη Σικελία (366-361 π.Χ.);
           (σελ. 41)

21.   Τι γνωρίζετε για την ίδρυση της Ακαδημίας του Πλάτωνα; Ποιο το περιεχόμενο των σπουδών της Ακαδημίας και ποιοι οι κυριότεροι μαθητές της σχολής;  (σελ. 41-42) 

ΙΙΙ. ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, σελ.49-52 / 56-57 σχολικού βιβλίου

22.  Στην αρχή του Πρωταγόρα δίνεται μια σύντομη εισαγωγή. Ποιο είναι το περιεχόμενο της; (σελ. 49) Ο Πλάτων ακολουθεί την τεχνική του άμεσου διαλόγου στην εισαγωγή στον Πρωταγόρα, ενώ στο υπόλοιπο έργο την τεχνική του αφηγημένου διαλόγου (ο Σωκράτης αφηγείται σε ένα φίλο του το διάλογό του με τον Πρωταγόρα). Ποια πλεονεκτήματα προσφέρει ο αφηγημένος διάλογος ως τεχνική γραφής και ποιες αδυναμίες μπορεί να παρουσιάζει σε ένα φιλοσοφικό κείμενο; (σελ. 49)

23.  Από ποιον παρακινήθηκε ο Σωκράτης να συναντήσει τον Πρωταγόρα; Ποια επιθυμία είχε ο συνομιλητής και ποιο είναι το θέμα που θα συζητήσει ο Σωκράτης μαζί του, όπως φαίνεται από τον πρόλογο του διαλόγου; (σελ. 49-50)

24.  Ποιοι είναι συγκεντρωμένοι στο σπίτι του Καλλία και ποια η συμμετοχή τους στον διάλογο; (σελ. 50)

25.  Πώς περιγράφει ο Πλάτωνας τους τρεις σοφιστές που παρευρίσκονται στο σπίτι του   Καλλία; (σελ. 50)

26.  Πώς ορίζει ο Πρωταγόρας το αντικείμενο της διδασκαλίας του στο πρώτο  μέρος του διαλόγου στην αρχή της συζήτησης και τι υπόσχεται στο νεαρό Ιπποκράτη; (σελ. 51)

Η αρχαϊκή ηθική έδινε έμφαση στην καταγωγή του ανθρώπου. Από αυτήν εξαρτούσε σε πολύ μεγάλο βαθμό το ήθος, το χαρακτήρα και την αρετή του. Ποιες συνέπειες έχει γι’ αυτή την αριστοκρατική αντίληψη η επαγγελία του Πρωταγόρα (και των σοφιστών γενικά) για το αντικείμενο και το σκοπό της διδασκαλίας του;

27.  Ποια είναι η απάντηση του Σωκράτη για το «διδακτὸν» της αρετής και πώς τεκμηριώνει τις έντονες αμφιβολίες του; (σελ. 51)

28.  Πώς απαντά ο Πρωταγόρας στις αντιρρήσεις που προέβαλε ο Σωκράτης στην αρχή της συζήτησης; (σελ. 51) - Ποιες από τις σοφιστικές μεθόδους χρησιμοποιεί ο Πρωταγόρας στην απάντησή του στις πρώτες αντιρρήσεις του Σωκράτη σχετικά με το διδακτόν της αρετής; - Σε πόσα μέρη διακρίνεται ο λόγος (ρήση) του Πρωταγόρα και σε ποια επιχειρήματα του Σωκράτη απαντά στο καθένα;

29.  Τι αποδεικνύει κατά τον Πρωταγόρα ο μύθος του Προμηθέα που χρησιμοποιεί στο πρώτο μέρος  του λόγου του, για να απαντήσει στις αμφιβολίες που διατύπωσε ο Σωκράτης; (σελ. 51-2)

30.  Ποια λογικά επιχειρήματα προβάλλει ο Πρωταγόρας στο δεύτερο μέρος του λόγου του, προκειμένου να αντικρούσει τις αντιρρήσεις που προέβαλε ο Σωκράτης; (σελ. 52) - Το επιχείρημα του Πρωταγόρα για τη σκοπιμότητα της τιμωρίας αποδεικνύει το διδακτόν της αρετής και γιατί; - 31.  Ποιοι διδάσκουν στους νέους την αρετή και πού αποβλέπει η διδασκαλία αυτή, σύμφωνα με τον Πρωταγόρα;

32.  Ποια είναι τα θέματα που πραγματεύεται ο διάλογος Πρωταγόρας και σε ποια επίπεδα εκτείνεται η αντιπαράθεση Πρωταγόρα και Σωκράτη; (σελ. 56)

33.  Ποια είναι η μέθοδος διερεύνησης που χρησιμοποιεί ο Σωκράτης και γιατί επιμένει στην διευκρίνιση των εννοιών; (σελ. 56) - Να δώσετε ένα σύντομο ορισμό της διαλεκτικής μεθόδου του Σωκράτη και να γράψετε τα πλεονεκτήματά της στη φιλοσοφική συζήτηση.

34.  Ποιες μεθόδους της σοφιστικής συναντάμε στον Πρωταγόρα και ποια στάση τηρεί ο  Πλάτων απέναντι σ'αυτές;

35.  Ο μύθος ως τρόπος έκθεσης των απόψεων του Πρωταγόρα και των σοφιστών και ως μέθοδος αφήγησης στον Πλάτωνα. (σελ 56)

36.  Πώς αντιμετωπίζει ο Σωκράτης τη σοφιστική μέθοδο της διάλεξης; (σελ. 57) - Γιατί ο Σωκράτης (και ο Πλάτων) ειρωνεύεται ιδιαίτερα τη διάλεξη ως φιλοσοφική μέθοδο; Για ποιο σκοπό τη χρησιμοποιούσαν οι σοφιστές;

37.   Τι γνωρίζετε για τη μέθοδο του Πρωταγόρα που ονομάζεται «σχολιασμός ποιητικών κειμένων»; Πώς τη χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι, οι σοφιστές και ποιες αντιρρήσεις εκφράζει ο Σωκράτης; (σελ. 57) - Ποιες αντιρρήσεις εκφράζει ο Σωκράτης για το σχολιασμό ποιητικών κειμένων ως μέθοδο φιλοσοφικής αναζήτησης;

38.    Ποιες οι απόψεις του Σωκράτη και του Πρωταγόρα σχετικά με τη φύση της αρετής, στο τέλος του διαλόγου; (σελ. 57) - Ποια θέση παίρνει απέναντι στην αλήθεια καθένας από τους δύο συζητητές (Σωκράτης - Πρωταγόρας) στο διάλογο; Ποια σημασία έχει αυτή η θέση για τις αντιλήψεις τους σχετικά με τη φύση της αρετής;

ΙV. ΠΟΛΙΤΕΙΑ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, σελ. 92-93.1.2.3./ σελ. 96.6/ σελ. 97.8-98/ σελ. 99.12-101.13/ σελ. 102.14/ σελ.113 σχολικού βιβλίου

 39.  Ο Πλάτωνας στα νεανικά του χρόνια φιλοδοξούσε να ασχοληθεί με την πολιτική. Ποια γεγονότα ή  καταστάσεις που βίωσε στην πόλη των Αθηνών τον απογοήτευσαν; (σελ. 92)Απάντηση

Σελίδα 92:
πως ομολογε ο διος ο Πλτωνας στην 7η Επιστολου, ταν ταν ακμη νος, φιλoδοξοσε να ασχοληθε με την πολιτικ. μως στα 404 οι ολιγαρχικο με τη βοθεια της Σπρτης κατλυσαν το δημοκρατικ πολτευμα. Στην αρχ, ο φιλσοφος παρακολουθοσε με συμπθεια αυτν την κνηση, επειδ και ο διος ταν εκ καταγωγς (και εκ πεποιθσεως) αριστοκρτης και επειδ λπιζε τι μια διακυβρνηση κπως αυταρχικ θα θερπευε τις πληγς που εχε προξενσει στην πλη η ασυδοσα των δημαγωγν. Επιπλον δο συγγενες του, ο Κριτας και ο Χαρμδης, ανκαν στην ηγετικ ομδα των ολιγαρχικν. Γργορα μως ο φιλσοφος απογοητετηκε εξαιτας της ωμτητας των Τρικοντα, οι οποοι μλιστα προσπθησαν (ανεπιτυχς ββαια) να καταστσουν συννοχο στις βιαιοπραγες τους ακμη και τον Σωκρτη. Η τυραννα των Τρικοντα διρκεσε οκτ μνες (404-403) και εχε δοξο τλος. Η δημοκρατα αποκαταστθηκε, αλλ ο Πλτωνας δοκμασε μια ακμη βαθι απογοτευση. Ο δσκαλός του, ο Σωκρτης, «ο δικαιτερος νθρωπος της εποχς», καταδικστηκε για αθεΐα και διαφθορ της νεολαας σε θνατο (399 π.Χ). Στην καταδκη του ασφαλς συνβαλε και η υποψα τι ο φιλσοφος διαπνεταν απ αντιδημοκρατικ φρονματα.

 40.  Σε ποια συμπεράσματα και πολιτικές απόψεις οδήγησαν τον Πλάτωνα οι απογοητεύσεις που βίωσε από την πολιτική της Αθήνας και τα ταξίδια του στην Κάτω Ιταλία και Σικελία; (σελ. 92) Απάντηση

Σελίδα 92: Οι απογοητεύσεις που βίωσε από την πολιτική της Αθήνας, καθ
ς και η αρνητικ εμπειρα που αποκμισε απ την παραμον του στην αυλ του τυρννου των Συρακουσν Διονυσου Α, δημιοργησαν στον Πλτωνα την πεποθηση τι λα τα πολιτεματα της εποχς του ταν διεφθαρμνα και τι μνο αν οι φιλσοφοι αναλμβαναν την εξουσα αν οι ηγεμνες ρχιζαν να φιλοσοφον, μνο ττε θα μποροσε να υπρξει υγις πολιτικ ζω. Πυρνας της πολιτικς σκψης του Πλτωνα εναι η ιδα της δικαιοσνης, που σημανει: ο καθνας να πρττει αυτ για το οποο εναι πλασμνος και καταλλλως εκπαιδευμνος. Αν λοι θλουν να χουν λγο και να αποφασζουν για λα, ττε θα επικρατσει το χος.

41.  Ποιες γενικές πληροφορίες γνωρίζετε για τη συγγραφή της Πολιτείας (απόψεις που διατυπώνονται, χρόνος συγγραφής, διαίρεση σε βιβλία, δραματικός χρόνος διαλόγου); (σελ. 92-93) Απάντηση

Σελίδα 92-93: Τις απ
ψεις για την ιδεδη πολιτεα, την καλλπολιν, που διασφαλζει στον πολτη της τον ριστον βον, εκθτει ο Πλτων στον διλογ του Πολιτεα περ δικαου. Το ογκδες σγγραμμα, καρπς πολχρονης προσπθειας, θα πρπει να ολοκληρθηκε γρω στα 374 π.Χ. Η διαρεση σε 10 βιβλα δεν προρχεται απ τον Πλτωνα και δεν ανταποκρνεται σε θεματικς εντητες. (Οι νετεροι εκδτες διατηρον αυτν τη διαρεση, αλλ υιοθετον και τη σελιδαρθμηση της κδοσης του Ερρκου Στεφνου, η οποα κυκλοφρησε στα 1578. Στην κδοση αυτ η Πολιτεα καταλαμβνει τις σελδες 327a-621d. Στον μθο για το δαχτυλδι του Γγη για παρδειγμα παραπμπουμε ως εξς: Πλ. Πολ. Γ 359b -360d ΙΙΙ 359b - 360d απλς 359b - 360d). Ο δραματικς χρνος, δηλαδ ο χρνος κατ τον οποον υποτθεται τι διεξγεται ο διλογος, εναι το 421 π.Χ.

42.  Ποιος είναι ο τόπος, ο χρόνος και τα κύρια πρόσωπα του διαλόγου; (σελ. 93) Απάντηση

Σελίδα 93: Ο Σωκρ
της και ο Γλακων, ο μεγαλτερος αδελφς του Πλτωνα εχαν κατεβε στον Πειραι για να παρακολουθσουν τη γιορτ της Βενδδας, μιας θρακικς θετητας που ταυτιζταν με την Άρτεμη. Επιστρφοντας στην Αθνα σταμτησαν στο σπτι του πλοσιου μτοικου Κφαλου, που ετομαζε θυσα. Στη συζτηση που ακολοθησε εκενο το καλοκαιριν δειλιν πραν μρος ο Κφαλος (ο πατρας του ρτορα Λυσα), ο μεγαλτερος γιος του ο Πολμαρχος, ο σοφιστς Θρασμαχος, ο Κλειτοφν, οι δυο μεγαλτεροι αδελφο του Πλτωνα, ο Γλακων και ο Αδεμαντος, και ο Σωκρτης. μως απ το δετερο βιβλο ως το τλος οι κριοι συζητητς εναι ο Σωκρτης, ο Γλακων και ο Αδεμαντος. Την επμενη ημρα ο Σωκρτης αναδιηγεται τη συζτηση αυτ σε κποιον φλο του, αρχζοντας με τη φρση «Κατβην χθς ες Πειραι μετ Γλακωνος το ρστωνος...».

43.  Ποιο είναι το θέμα του διαλόγου και τι σημαίνουν στο κείμενο οι όροι πλις και πολιτεα; (σελ. 93)

44.  Ποιο είναι το περιεχόμενο του όρου τάξη, και πώς διαιρούνται συνοπτικά οι τάξεις στην πλατωνική πολιτεία; (σελ. 96) Απάντηση

Σελίδα 96: Και στον ινδοευρωπαϊκ
χρο και στην αρχαα Αγυπτο ο πληθυσμς χωριζταν σε τρεις τξεις: χειρνακτες, πολεμιστς, ιερες. Ββαια ο ρος τξη, ταν χρησιμοποιεται για τις κοινωνες αυτς, εναι νας εξφθαλμος αναχρονισμς, αλλ πντως σαφστερος απ λλους συννυμους, πως κοινωνικ ομδα, κστα κ.τ.τ. Κατ᾿ ουσαν με τον ρο τξη δηλνεται εδ η ''λειτουργα'' μιας ομδας μσα στην κοινωνα. Τριμερς εναι λοιπν και η διαρεση στην πλατωνικ πολιτεα: δημιουργο, φλακες - επκουροι, φλακες - ρχοντες (βασιλες). Κατ᾿ ουσαν πρκειται για δο τξεις, επειδ η αντερη προρχεται κατπιν αυστηρς επιλογς απ τη μεσαα.

45.  Ποιες οι αρμοδιότητες κάθε τάξης στην ιδανική Πολιτεία; (σελ. 96-97) Απάντηση

Σελίδα 96-97: Η κατ
τερη τξη (δημιουργο), που εναι και η πολυπληθστερη, συγκροτεται απ τους γεωργος, τους τεχντες, τους εμπρους και γενικ τους χειρνακτες. Εναι ββαια αποκλεισμνη απ την εξουσα, εργζεται μως προστατευμνη και μπορε να πλουτζει ως να σημεο φυσικ. Οι μεγλες οικονομικές διαφορς δεν εναι επιτρεπτς. Η τξη αυτ εναι υποχρεωμνη να συντηρε, αλλ χι πλουσιοπροχα, τις δο λλες ηγεμονικς τξεις. Παιδι ωστσο που χουν γεννηθε στην τξη των δημιουργν, αλλ χουν να επιδεξουν εξαιρετικ προσντα, μεταπηδον στην αντερη τξη και αντιστρφως. Υπρχει λοιπν πρβλεψη για την κοινωνικ κινητικτητα.
Οι φ
λακες - επκουροι επωμζονται στρατιωτικ και διοικητικ καθκοντα και γενικ εναι αφοσιωμνοι στην υπηρεσα του κρτους. Οι φλακες - παντελες αναλαμβνουν, μετ τα 50 τους χρνια, τη διακυβρνηση και μεριμνον για την ευδαιμονα ολκληρης της πολιτεας. Πρκειται συνεπς για μια αριστοκρατα του πνεματος, που εξουσιζει και συνμα υπηρετε το πλθος.

46.  Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι φύλακες και τι περιλαμβάνει το κάθε στάδιο της αγωγής τους; (σελ. 97-98) Απάντηση

Σελίδα 97-98: Το ενδιαφ
ρον του νομοθτη επικεντρνεται στην ορθ αγωγ των φυλκων, που χουν επιλεγε με κριτρια την καλ σωματικ τους διπλαση και την οξνοια. Στο πρτο στδιο επιδικεται η εξισορρπηση γυμναστικς και μουσικς αγωγς. Γυμναστικ σημανει: φροντδα για την ευεξα του σματος, απλς ασκσεις, υγιεινς τρπος διαβωσης. Μουσικ εναι η ενασχληση με τις καλς τχνες: μουσικ, χορς, τραγοδι, ανγνωση, καλλιργεια της εικαστικς ευαισθησας. Ο νομοθτης φυσικ επαγρυπνε για τη μορφ και το περιεχμενο της καλλιτεχνικς κφρασης.
νας δετερος κκλος εκπαδευσης (απ τα 20 ως τα 30) περιλαμβνει κυρως τις μαθηματικς επιστμες: αριθμητικ, γεωμετρα, στερεομετρα, αστρονομα, αρμονικ. Κορωνδα της εκπαιδευτικς πορεας εναι η πενταετς (απ τα 30 ως τα 35) σπουδ της διαλεκτικς (φιλοσοφα) που οδηγε στην ψιστη μορφ γνσης, δηλαδ στην αναζτηση της ουσας λων των πραγμτων και στη θαση του Αγαθο.

47. Ποιες ήταν οι προϋποθέσεις προαγωγής των φυλάκων - πικούρων σε φύλακες - παντελες και ποιες είναι οι ενασχολήσεις, οι ευθύνες και ο τρόπος ζωής των τελευταίων; (σελ. 98) Απάντηση

Σελίδα 98: Η πορε
α προς την ολοκλήρωση του ενρετου ανθρπου εναι τραχεα και γεμτη δυσκολες. σοι απ τους φλακες - επικορους υποστον με επιτυχα τις κρσεις που χουν καθοριστε προγονται μετά τα 50 τους τη σε φλακες παντελες, δηλαδ σε φλακες - ρχοντες (βασιλες). Οι ενασχολσεις αυτς της ολιγριθμης αρχηγεσας (ελτ) εναι εν μρει πρακτικς (διοκηση του κρτους) και εν μρει θεωρητικς, δηλαδ ενασχληση με τις επιστμες και τη φιλοσοφα. Οι ρχοντες χουν την ευθνη για την εκπαδευση της νας γενις των φυλκων, ζουν μακρια, επειδ απολαμβνουν τις πνευματικς ηδονς που μνο αυτς διαρκον, και ταν πεθνουν τιμνται ως ρωες.

48.  Ποια κατάσταση επικρατούσε για μεγάλα διαστήματα στην αθηναϊκή δημοκρατία και πώς μπορούσε να αντιμετωπιστεί, κατά τον Πλάτωνα; (σελ. 99)

49.  Με ποια αλληγορία στηρίζει ο Πλάτωνας τη θέση ότι η πολιτεία μπορεί να διοικηθεί σωστά μόνο αν φιλοσοφήσουν οι άρχοντες ή αν αναλάβουν τα ηνία του κράτους οι φιλόσοφοι; (σελ. 99-100) Απάντηση

Σελίδα 99-100: Σε μια δραματικ
αλληγορα παρουσιζεται το σκφος της πολιτεας να ταξιδεει ακυβρνητο. Ο ιδιοκττης που εναι μωπας και κουφς δεν γνωρζει τη ναυτικ τχνη. Τα μλη του πληρματος φιλονεικον μεταξ τους και κανες δεν σκπτεται τι χρειζεται νας μπειρος κυβερντης που να γνωρζει τις θσεις των στρων και τις ιδιοτροπες των ανμων. Ο μνος που μπορε να οδηγσει με ασφλεια μσα απ την τρικυμα το ''μεθυσμνο καρβι'' εναι ο κυβερντης - φιλσοφος.

50.  Γιατί οι φιλόσοφοι-βασιλείς είναι οι πιο κατάλληλοι για τη διακυβέρνηση της πολιτείας και τι σημαίνει ο όρος βασιλεύς στον Πλάτωνα; Να παραθέσετε τα χαρακτηριστικά των φιλοσόφων - βασιλέων που εγγυώνται τη σωστή διακυβέρνηση της πολιτείας. (σελ. 100) Απάντηση

Σελίδα 100: Οι φιλ
σοφοι - βασιλες (ο ρος βασιλες στον Πλτωνα δηλνει απλς τον ρχοντα, χι τον απλυτο μονρχη που αντλε την εξουσα του απ το κληρονομικ δικαωμα απ τη θληση του Θεο) εναι προσωπικτητες που δεν διαθτουν μνο γνσεις και συνθετικ σκψη, αλλ περα ζως, διοικητικς ικαντητες και αδαμντινο χαρακτρα. Αναλαμβνουν την εξουσα απ ασθηση καθκοντος για να διοχετεσουν μσα στη νομοθεσα τη σοφα τους και την ακεραιτητα τους. Δεν διαθτουν οτε προσωπικ περιουσα οτε καν οικογνεια για να εναι αδκαστοι, ανεπηραστοι και ολψυχα αφοσιωμνοι στο κοπιδες λειτούργημά τους.

51.  Ποιες θεμελιώδεις αρετές «ενσαρκώνει» η ιδεώδης πολιτεία κατά τον Πλάτωνα; (σελ. 100) Απάντηση

Σελίδα 100: Η ιδε
δης πολιτεία ενσαρκνει τις τσσερις θεμελιδεις αρετς: εναι σοφ, επειδ οι ρχοντες της (οι φιλσοφοι - βασιλες) εναι σοφο και την καθοδηγον προς το Αγαθν. Εναι ανδρεα, επειδ οι φλακες - επκουροι εναι ανδρεοι και μπορον να υπερασπισθον αφενς την εδαφικ της ακεραιτητα και αφετρου τις αξες που προβλλει το εκπαιδευτικ της σστημα. Κοσμεται απ σωφροσνη (αυτοκυριαρχα και νομιμοφροσνη), επειδ ανμεσα στις τρες τξεις βασιλεει η αρμονα, που προκπτει απ την υποταγ της καττερης στις ανώτερες. Εναι τλος η πολιτεα αυτ δκαιη, επειδ το κθε στοιχεο εκπληρνει τη λειτουργα του, χωρς να παρακωλει τη λειτουργα των λλων, με λλα λγια: ο καθνας πρττει το ργο που του χει ανατεθε και δεν πολυπραγμονε.

52. Ποια είναι τα μέρη της ψυχής, κατά τον Πλάτωνα, σε ποια σχέση βρίσκονται με τις τάξεις της πολιτείας και σε ποια σχέση πρέπει να βρίσκονται μεταξύ τους, για να θεωρείται ο άνθρωπος δίκαιος; (σελ. 100-101) Απάντηση

Σελίδα 100-101: Εφόσον λοιπόν το όλον, η μεγάλη ψυχή, είναι ισορροπημένη και δίκαιη, και ο μικρόκοσμος, δηλαδή η ατομική ψυχή (στον Πλάτωνα ο όρος ψυχή δηλώνει και το χαρακτήρα, την προσωπικότητα, ακόμη και τον νου) είναι αρμονική. Το κατώτερο μέρος (κίνητρο, τάση) της, το
λγιστον πιθυμητικν, που επιδιώκει την εκπλήρωση των βασικών αναγκών (φαγητό, ποτό, έρωτας) και γι᾿ αυτόν τον λόγο είναι φιλοχρήματο και φιλοκερδές, τιθασεύεται από το θυμοειδές. Και τα δύο μαζί υπακούουν στο ανώτερο στοιχείο, το λογιστικόν που ηγεμονεει· η αντιστοιχία ανάμεσα στα τρία μέρη της ψυχής και στις τρείς τάξεις είναι προφανής. Κάθε άνθρωπος λοιπόν είναι δίκαιος, εφόσον τα τρία στοιχεία (νους, καρδιά, επιθυμίες), που συναπαρτίζουν την προσωπικότητά του, βρίσκονται σε αρμονική συμβίωση. Αν τα άλλα στοιχεία υφαρπάσουν την εξουσία του λογιστικού, τότε επέρχονται η σύγχυση και η καταστροφή. Την αρμονία διασφαλίζει η Δικαιοσύνη που απονέμει στον καθένα ό,τι του ανήκει και τον τοποθετεί στην θέση που του αρμόζει.

53.  Ποιοι ορισμοί δίνονται στην Πολιτεία για τη δικαιοσύνη και από ποιους; (σελ. 101)

54.  Πώς εξηγεί ο Πλάτων την άποψή του ότι στη δικαιοσύνη εμπεριέχονται και οι τρεις άλλες αρετές; (σελ. 101-102) Απάντηση

Σελίδα 101-102: Ο ορισμός της δικαιοσύνης: τ
τ ατο πρττειν μπορεί να είναι σωτήριος για μιαν επιχείρηση, αλλά σε μία κοινωνία ποιος, όσο σοφός και αδέκαστος κι αν είναι, και με ποια κριτήρια θα καθορίσει τι πρέπει να πράττει ο άλλος; Δεν αναιρείται η ισότητα, όταν εφαρμοσθεί η αρχή αυτή; Για να κατανοήσουμε τη σκέψη του Πλάτωνα θα πρέπει να την εντάξουμε σε ένα παραδοσιακό πλαίσιο προβληματισμού που συμπεριλαμβάνει ακόμη και κοσμολογικές αντιλήψεις. Σύμφωνα με τον Ηράκλειτο (απ. 94), «λιος οχ περβσεται μτρα· ε δ μ, ρινες μιν Δκης πκουροι ξευρσουσιν». Ούτε ο ήλιος λοιπόν δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια, μέσα στα οποία κινείται. Αν τυχόν και τα υπερβεί, τότε οι Ερινύες, οι βοηθοί της Δικαιοσύνης (πρόσεξε τη χρήση του όρου επκουρος· και στην ιδεώδη πολιτεία επίκουροι ονομάζονται όσοι επιβλέπουν την επιβολή της τάξης) θα τον βρουν και θα τον επαναφέρουν στην τροχιά του. Ξεφεύγοντας από τα όριά του ο Ήλιος διαπράττει βριν που τιμωρείται αυστηρά. Έτσι λοιπόν και ο άνθρωπος, για να μην διαπράττει αδικία, οφείλει να μην υπερβαίνει τα προσωπικά του όρια. Αν ο ίδιος δεν είναι σε θέση είτε από φιλαυτα είτε από ματαιοδοξία είτε από αδυναμία κρίσης να οριοθετήσει τον τομέα της δραστηριότητας του, τότε τουλάχιστον θα πρέπει να συμμορφώνεται προς τις υποδείξεις του εμπειρότερου, του σοφότερου, του σωφρονέστερου. Δικαιοσύνη λοιπόν είναι ένα είδος αρμονίας των αντιμαχομένων τάσεων της ψυχής. Η αρμονία αυτή πηγάζει από το γνθι σαυτόν και τον συνακόλουθο αυτοπεριορισμό. Αν ο άνθρωπος διερευνήσει τον εαυτό του και αποδεχτεί τα όριά του, τότε η συμπεριφορά του απέναντι στους συνανθρώπους του, στην πόλη, στους θεούς, στη φύση είναι η ορθή.
Από την άποψη αυτή στη δικαιοσύνη εμπεριέχονται και οι τρεις άλλες αρετές, η σοφία που διαβλέπει και εκτιμά το βάρος της προσωπικότητάς μας, η ανδρεία που έχει το θάρρος να αποδεχθεί την εκτίμηση, και τέλος η σωφροσύνη που επιβάλλει τον αυτοέλεγχο.

55. Ποια είναι τα γνωρίσματα της ιδεώδους πολιτείας, κατά τον Πλάτωνα, και ποιο το διαστρεβλωμένο απότοκο αυτής; (σελ. 102) Απάντηση

Σελίδα 102: Η ιδεώδης πολιτεία είναι αριστοκρατική, αλλά η αριστοκρατία της δεν βασίζεται στην καταγωγή παρά στο πνεύμα. Η φθορά της έχει αίτια εσωτερικά, την ανάμειξη του χρυσού με το χάλκινο γένος. Διαστρεβλωμένο λοιπόν απότοκό της είναι η τιμοκρατική πολιτεία (ιστορικό πρότυπο: η Σπάρτη). Η πολιτεία αυτή είναι φιλοπόλεμη και υποχείριο της φιλαργυρίας. Έτσι, ο τιμοκρατικός άνθρωπος είναι παραδομένος στο θυμοειδές στοιχείο και επιδιώκει συνεχώς τιμές, διακρίσεις, πλούτο και ηδονές.

56.  Τι γνωρίζετε για το πολίτευμα της Ολιγαρχίας και το ρόλο των κηφήνων σε αυτό; (σελ. 102) Απάντηση

Σελίδα 102: Από την Τιμοκρατία προκύπτει η Ολιγαρχία (πλουτοκρατία), όπου ο άμετρος πλουτισμός εκκολάπτει ένα πλήθος κηφήνων. Άλλοι από αυτούς έχουν κεντρί (οι κακούργοι) και άλλοι είναι άκεντροι (οι πτωχοί), όλοι τους όμως επιδιώκουν την ανατροπή της πολιτείας. Ο ολιγαρχικός λατρεύει το χρήμα, περιφρονεί την παιδεία, αδιαφορεί για την τιμή και την υπεράσπιση της πατρίδας του. Ως πρότυπο ο Πλάτωνας θα πρέπει να είχε υπόψη του την αποικία των Φοινίκων, την Καρχηδόνα, με τους μυωπικούς ηγεμόνες που έθεταν υπεράνω των πάντων το προσωπικό τους συμφέρον.

57.  Πώς προκύπτει το πολίτευμα της Δημοκρατίας; Ποια είναι τα γνωρίσματά της; (σελ. 102) Απάντηση

Σελίδα 102: Οι κηφήνες συνεχώς πληθύνονται, επειδή οι ολιγαρχικοί ευνοούν την κατασπατάληση της πατρικής περιουσίας των απόρων, για να πλουτίζουν οι ίδιοι ακόμη πιο πολύ. Όταν οι κηφήνες συνειδητοποιήσουν τη δύναμή τους, ανατρέπουν την ολιγαρχία και εγκαθιστούν ένα ανάπηρο πολίτευμα, τη Δημοκρατία. Εδώ επιτρέπονται τα πάντα· ο καθένας πράττει και λέγει ό, τι θέλει και ζει όπως θέλει. Τα αξιώματα μοιράζονται με κλήρο, ώστε να δίνεται η εντύπωση ότι οι πολίτες είναι ίσοι. Οι δάσκαλοι φοβούνται και κολακεύουν τους μαθητές, οι γέροντες συμπεριφέρονται σαν να είναι νέοι, ακόμη και τα ζώα ωθούν έξω από τον δρόμο τους ανθρώπους!

58.  Ποιες συνθήκες οδηγούν στην Τυραννίδα, κατά τον Πλάτωνα, και ποια είναι τα γνωρίσματα του τυράννου; (σελ. 102)
59.  Ποιος εκφραστικός τρόπος ονομάζεται αλληγορία; (σελ. 113) Απάντηση

Σελίδα 113: Η αλληγορία είναι ένας εκφραστικός τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας άλλα λέγει και άλλα εννοεί. Πρόκειται συνεπώς για συνεχή μεταφορά ή παρομοίωση.

60.  Σε τι αναφέρεται η αλληγορία του σπηλαίου, όπως αναπτύσσεται στην αρχή του Ζ’ βιβλίου της Πολιτείας; Παρουσιάστε το περιεχόμενό της. (σελ. 113)

V. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ, σελ.139-149 σχολικού βιβλίου

 61.  Ποιες πληροφορίες για την καταγωγή και την παιδική ηλικία του Αριστοτέλη αντλούνται από  τις αρχαίες πηγές; (σελ.139)Απάντηση

Σελίδα 139: Όταν ο Αριστοτέλης πέθανε στη Χαλκίδα ήταν –σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές μας– «τρι
ν που κα ξήκοντα τν»· ήταν τότε το τρίτο έτος της εκατοστής δέκατης τέταρτης Ολυμπιάδας σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Απολλόδωρου, όπως τους μαθαίνουμε από τον Διογένη τον Λαέρτιο (3ος αι. μ.Χ.). Ο θάνατος λοιπόν του Αριστοτέλη συνέβη στα 322 π.Χ. Όλα αυτά θα πουν πως ο Αριστοτέλης πρωτοείδε το φως του ήλιου στα 384 π.Χ. Το όνομα μιας μικρής, ασήμαντης μακεδονικής πόλης επρόκειτο, χάρη σ᾿ αυτό το γεγονός, να χαραχθεί στη μνήμη των ανθρώπων: «ριστοτέλης πόλεως μν ν Σταγείρων, τ δ Στάγειρα πόλις Θρκης πλησίον λύνθου κα Μεθώνης». Και ο παλιός βιογράφος του Αριστοτέλη αισθάνθηκε, όπως βλέπετε, την ανάγκη να χρησιμοποιήσει άλλα γνωστότερα γεωγραφικά ονόματα για να πληροφορήσει τους αναγνώστες του προς τα πού θα έπρεπε να φανταστούν ότι βρισκόταν ο τόπος που γέννησε τον Αριστοτέλη. Ποιος θα ήξερε τα Στάγειρα, τη μικρή πόλη της Χαλκιδικής;
Ο πατέρας του λεγόταν Νικόμαχος και ήταν γιατρός στην αυλή του βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα του Γ'. Μικρός ακόμη θα είχε επομένως ο Αριστοτέλης την ευκαιρία να γνωρίσει κοντά στον πατέρα του έναν περίεργο και ενδιαφέροντα κόσμο: τον κόσμο της ιατρικής. Τη συνήθεια να καταβροχθίζει βιβλία ο Αριστοτέλης θα την είχε ασφαλώς από τα μικρά του χρόνια· τα βιβλία της βιβλιοθήκης του πατέρα του, τα ιατρικά βιβλία, θα είχαν ασφαλώς περάσει και ξαναπεράσει από τα χέρια του. Ο ίδιος θα βεβαιώσει αργότερα –ολοφάνερα με πολύ καημό– ότι κανείς δεν γίνεται γιατρός διαβάζοντας μόνο βιβλία· ποιος όμως θα μπορούσε να αρνηθεί πόσο ευαίσθητη είναι σε ορισμένες επιδράσεις η ψυχή μας σ
᾿ αυτήν την περίοδο της ζωής μας;

62.    Πότε έφτασε ο Αριστοτέλης στην Αθήνα για πρώτη φορά και γιατί επέλεξε την Ακαδημία για τις    σπουδές του; (Σελίδα 139)

63.   Ποια επίδραση είχε η απουσία του Πλάτωνα και το περιβάλλον της Ακαδημίας γενικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του; (Σελίδα 139-140)

64.Ποια η επιρροή του Εύδοξου από την Κνίδο στην ψυχοσύνθεση του Αριστοτέλη; (Σελίδα 140) ίδα 139: Δεκαεφτά χρονών ήταν ο γιος του Ασκληπιάδη Νικόμαχου –ορφανός από χρόνια από πατέρα– όταν έφτασε στην Αθήνα στα 367 π.Χ. να σπουδάσει στην Ακαδημία, τη σχολή του Πλάτωνα. Τα έργα του μεγάλου δασκάλου –όσα είχαν γραφτεί ως την εποχή εκείνη– θα του ήταν ασφαλώς γνωστά. Η μαγεία του πλατωνικού λόγου θα πρέπει να ήταν που οδήγησε τα βήματά του με αποφασιστικότητα προς την Ακαδημία. Αλλιώς γιατί, αλήθεια, να διάλεξε αυτήν από το πλήθος των σχολών που υπήρχαν τότε στην Αθήνα;

65. Ποια σχέση διαμορφώθηκε ανάμεσα στον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα μετά την επιστροφή του τελευταίου στην Αθήνα; (Σελίδα 140)

66.   Ποιες ήταν οι δραστηριότητες του Αριστοτέλη στην Ακαδημία και ποιες οι συνέπειες της διδασκαλίας του και των ιδεών του στις σχέσεις του με τους συναδέλφους του; (Σελίδα 141)

67.   Πότε πήγε ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία και για ποιο λόγο; (Σελίδα 145)

68.   Πότε εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για δεύτερη φορά ο Αριστοτέλης και ποια η συγγραφική του δραστηριότητα; (Σελίδα 145-147)

69.   Ποια ήταν η στάση του Αριστοτέλη απέναντι στους άλλους τα χρόνια της ωριμότητάς του; (Σελίδα 147)

70.   Πότε και για ποιους λόγους ο Αριστοτέλης εγκατέλειψε οριστικά την Αθήνα; (Σελίδα 147)

71.   Ποια γνώμη διατύπωσε ο Αριστοτέλης για την Αθήνα και τους Αθηναίους σύμφωνα με την παράδοση; (Σελίδα 147-149)


VI. ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, σελ. 151-153 σχολικού βιβλίου

72.   Πού οφείλουν το όνομά τους τα Ηθικά Νικομάχεια και ποιο θέμα εξετάζει διεξοδικά ο φιλόσοφος στο Α’ βιβλίο του έργου; (Σελίδα 151)

73.   Στο περιεχόμενο και στους στόχους ποιων επιστημών («τεχνών») εντάσσεται το θέμα των Ηθικών Νικομαχείων; (Σελίδα 151)

74.   Ποιους όρους χρησιμοποίησαν ο σοφιστής Πρωταγόρας και ένας σωκρατικός φιλόσοφος για να δηλώσουν τους στόχους και τις επιδιώξεις τους; (Σελίδα 151)

75.   Ποια ήταν η αρχική σημασία του όρου «ευδαιμονία»; (Σελίδα 151-152)

76.   Ποιο νόημα είχε ο όρος «ευδαιμονία» για τον Ηράκλειτο και τον Δημόκριτο; (Σελίδα 152)

77.   Από ποιες ιδέες επηρεάστηκε ο Αριστοτέλης σχετικά με την ευδαιμονία και πώς όρισε ο ίδιος την έννοια αυτή; (Σελίδα 152)

78.   Σε ποια μέρη διακρίνει την ψυχή του ανθρώπου ο Αριστοτέλης και πώς τα συσχετίζει με τις αρετές;(Σελίδα 152-153)


VII. ΠΟΛΙΤΙΚΑ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ, σελ.178-179 σχολικού βιβλίου

79.   Γιατί ο Αριστοτέλης αφιέρωσε το έργο του στη μελέτη των επιμέρους αρετών του ανθρώπου και πώς μέσω αυτών διαφαίνεται ότι η ηθική φιλοσοφία είναι μέρος της πολιτικής φιλοσοφίας; (Σελίδα 178)
80.   Ποια θέματα αναπτύσσονται στα κεφάλαια των Πολιτικών που διδάσκονται σ’ αυτό το βιβλίο; (Σελίδα 178)

81.   81. Ποια σημασία δίνει ο Αριστοτέλης στην έννοια «πόλις» και ποιος ο στόχος αυτής; Σελίδα 102: Η άμετρη ελευθερία της Δημοκρατίας οδηγεί στην αναρχία. Μέσα στην πόλη δημιουργείται πόλωση. Από τη μια είναι οι άπληστοι ολιγαρχικοί και από την άλλη οι άκεντροι κηφήνες (οι πτωχοί) που έχουν ωστόσο ως προστάτες τους κηφήνες με κεντρί. Όταν λοιπόν ο κακούργος κηφήνας αναλάβει με τη βοήθεια του Δήμου την εξουσία, εγκαθιστά την Τυραννίδα. Ως τύραννος πια λησμονεί τις υποσχέσεις που είχε δώσει στους πτωχούς για την αναδιανομή του πλούτου, κηρύσσει πολέμους για να αποσπά τον λαό από τα προβλήματά του και καταδιώκει τους επιφανείς πολίτες. Για να προστατευθεί από τους αγανακτισμένους και ελευθερόφρονες συγκροτεί σωματοφυλακή από απελεύθερους. Ο τυραννικός άνθρωπος περιτριγυρίζεται από σμήνος ηδονών, κλέπτει, συκοφαντεί και διαπράττει κάθε είδους ανοσιούργημα.
                    (Σελίδα 178- 179)

 

 

 

 

 

 

 

 

Επιμέλεια : Πηνελόπη Ρασιδάκη  με βάση τα Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα του Υπουργείου Παιδείας http://www.study4exams.gr/anc_greek/course/view.php?id=63

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου